Przestrogi dla Polski

„Przestrogi dla Polski” zostały wydane po raz pierwszy anonimowo z datą 4 stycznia 1790 r. W publikacji tej rozwija Staszic swoje poglądy, które zawarł w „Uwagach nad życiem Jana Zamoyskiego”. Na plan pierwszy wysuwają się dwie sprawy – ustrój Rzeczypospolitej szlacheckiej oraz koncepcja narodu.

Zasady ustroju zostały oparte na oświeceniowym „prawie człowieka”, które miało gwarantować równość wolność i własność wszystkim członkom społeczeństwa. Podstawą do udoskonalenia ustroju w Polsce, mającej kształt monarchii konstytucyjnej, ma być nowa koncepcja narodu. Zamiast „wyłącznictwa” magnacko-szlacheckiego, typowego dla feudalizmu, postuluje autor system oparty na hegemonii szlachecko-mieszczańskiej.