Najgłębsze, spokojne morskie dno. Próby antropologiczne

Jest tu mowa o człowieku, stąd w tytule przymiotnik 'antropologiczne'. Można spotkać pogląd, że przy szerokim rozumieniu tego terminu wszelkie dziedziny poznawcze są 'antropologiczne'. Biologia, psychologia, socjologia, pedagogika czy historia - to oczywiste; ale także matematyka, chemia bądź fizyka - dyscypliny nie tyle zwrócone ku człowiekowi, co od niego wychodzące. Barbara Skarga widzi szczególną cechę kultury europejskiej właśnie w tym, że łączy ona intelektualizm z antropocentryzmem: 'Albowiem to człowiek poznaje świat, człowiek pragnie ten świat zrozumieć' . Gdybym miał tak szerokie pojęcie antropologii zawęzić, wskazać kontekst, w jakim używane jest w poniższych tekstach, sądzę, że kontekst egzystencjalny byłby może najbardziej stosowny.

Określenie tych tekstów mianem prób nie bierze się ze skłonności minoderyjnych. Są próbami w takim sensie, w jakim używa się tego słowa jako ekwiwalentu 'eseju'. Chodzi o formę 'otwartą', bywa, że 'prowizoryczną', taką w każdym razie, która jest odwrotnością domykającej (finis) 'definicji'. 'Dobrze napisany esej nie musi posiadać zakończenia w postaci efektownej pointy, przejrzystego morału, zgrabnego aforyzmu'. (...) Dobrze napisany esej? Próbowałem oczywiście układać zdania dające do myślenia. Jednak najbardziej chodziło mi o próbę uchwycenia zawartości kilku ważnych dla mnie pojęć.

Andrzej C. Leszczyński

Andrzej C. Leszczyński - wykładowca akademicki, autor wielu tekstów z zakresu antropologii teatru, etyki i filozofii człowieka. Prowadzi warsztaty teatralne (drama, trening komunikacji i ekspresji) w kraju i za granicą. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Krzyżem Solidarności Walczącej. Wydał ostatnio: Ojciec człowieka. Szkice afiniczne i Owoc tamtego grzechu.